ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software)
เนื้อหา
ซอฟต์แวร์ระบบ
ระบบปฏิบัติการ
องค์ประกอบของระบบปฏิบัติการ
ชนิดของระบบปฏิบัติการ
หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ
ชนิดระบบปฏิบัติการ
ระบบแฟ้มข้อมูล
ระบบปฏิบัติการที่ใช้ในปัจจุบัน
โปรแกรมแปลภาษา
โปรแกรมอรรถประโยชน์
ซอฟต์แวร์ระบบ คืออะไร
- ระบบปฏิบัติการ Operating System หรือ เขียนย่อว่า OS
- เป็นชุดคำสั่งที่ใช้ในการควบคุมจัดการทรัพยากรฮาร์ดแวร์ เชื่อมระหว่าง ฮาร์ดแวร์และผู้ใช้ ทำให้ผู้ใช้สามารถทำงานกับฮาร์ดแวร์ได้เต็มประสิทธิภาพ
- เป็นตัวกลางเชื่อมระหว่างผู้ใช้ให้สามารถ ใช้ฮาร์แวร์ได้ง่ายขึ้น
ระบบปฏิบัติการ จึงถือว่าเป็นโปรแกรมที่มีความสำคัญที่สุด
องค์ประกอบของระบบปฏิบัติการ
องค์ประกอบของระบบปฏิบัติการ แบ่งออกเป็น 3 ระดับดังต่อไปนี้
- ส่วนแกนกลาง (Kernel)
- โปรแกรมที่ใช้ติดต่อกับผู้ใช้ (Shell)
- โปรแกรมอรรถประโยชน์ (Utility)
ส่วนแกนกลาง (Kernel)
ใกล้ชิดฮาร์ดแวร์มากที่สุด
มีหน้าที่ควบคุม และจัดการกับอุปกรณ์ ทางฮาร์ดแวร์
ผู้ใช้ไม่ได้ใช้งาน กับส่วนนี้โดยตรง แต่ใช้งานผ่าน องค์ประกอบส่วนที่สองที่เรียกว่า shell
เป็นส่วนที่สำคัญที่สุดในระบบปฏิบัติการ
โปรแกรมที่ใช้ติดต่อกับผู้ใช้ (Shell)
Text Shell
เป็น ส่วนที่ ใช้ติดต่อกับผู้ใช้ ทำหน้าที่รับคำสั่งจาก User แล้วส่ง ไปให้ Kernel ทำงานตามคำสั่งนั้น
Sell แบ่งได้เป็น 2 ประเภทดังต่อไปนี้
ส่วนที่ใช้ติดต่อกับผู้ใช้ เป็นส่วนที่คอยรับคำสั่ง และส่งคำสั่งให้ kernel ทำงานตามคำสั่งนั้น
แบ่งออกเป็นสองชนิด
Text Shell
Graphic shell
Text Shell เป็นโปรแกรมประเภท Command line คือ แต่ละบรรทัดจะมีแต่ตัวหนังสือ และเวลาใช้งานผู้ใช้ต้องจำคำสั่ง และรูปแบบของคำสั่ง จึงทำให้ยากต่อการใช้งาน และถ้าผู้ใช้นำคำสั่งมารวมกัน จะมีชื่อเรียกว่า Shell Script
Shell ที่มีการติดต่อกับผู้ใช้ด้วยคำสั่ง (Text Shell)
ผู้ใช้สั่งงานโดยป้อนคำสั่งที่ต้องการ
ผู้ใช้ต้องจำคำสั่ง และรูปแบบคำสั่ง
ยากต่อการใช้งาน
มีความอ่อนตัวสูง สามารถ
เปลี่ยนทิศทาง input และ output ได้ (Redirection)
นำเอา output ของคำสั่งหนึ่งเป็น input ของอีกคำสั่งหนึ่งได้ (pipelining)
สามารถรวมคำสั่งเขียนเป็น Shell Script ได้
Graphic Shell เป็นโปรแกรมที่ใช้ ภาพ (icon) ติดต่อกับผู้ใช้ ผู้ใช้จึงไม่จำเป็นต้อง จำคำสั่ง จึงทำให้ง่ายต่อการใช้งาน
Shell ที่มีการติดต่อกับผู้ใช้ด้วยภาพสัญลักษณ์ (Graphic shell)
สั่งงานโดยเลือกรูปสัญลักษณ์ (icon)
ที่ต้องการโดยใช้เม้าท์
ง่ายต่อการใช้งาน
ประสิทธิภาพในการทำงานจำกัด
Graphic Shell
โปรแกรมอรรถประโยชน์ (Utility)
คือ โปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกต่างๆ ในการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ เพื่อทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์ ทำงานได้ดียิ่งขึ้น
ประเภทการจัดการแฟ้มข้อมูล (File Manager)
ประเภทการลบทิ้งโปรแกรม (Uninstall)
โปรแกรมการจัดการดิสก์ (Disk Utility)
โปรแกรมรักษาหน้าจอ (Screen Saver)
โปรแกรมป้องกันไวรัส (Anti-virus)
โปรแกรมไฟร์วอล (Firewall)
โปรแกรมบีบอัดแฟ้ม (File Compression)
โปรแกรมจัดการไฟล์ (File Manager)
ประเภทการลบทิ้งโปรแกรม (Uninstall)
โปรแกรมรักษาหน้าจอ (Screen Saver)
โปรแกรมป้องกันไวรัส (Anti-virus)
โปรแกรมไฟร์วอล (Firewall)
ตัวแปลภาษา (Compiler)
หน้าที่แปลจากภาษาที่มนุษย์พอเข้าใจให้เป็นภาษาเครื่อง (Machine Language)
Source code เป็น Code ของโปรแกรมที่มนุษย์พัฒนาขึ้น จากนั้นจึงใช้ Complier แปลเป็นภาษาเครื่อง
โปรแกรมอรรถประโยชน์ (Utility Program)
โปรแกรมที่ช่วยอำนวยความสะดวกต่างๆ ในการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์
ประเภทการจัดไฟล์ (File Manager)
ประเภทการลบทิ้งโปรแกรม (Uninstall)
โปรแกรมจัดการดิสก์ (Disk Utility)
โปรแกรมรักษาหน้าจอ (Screen Saver)
โปรแกรมป้องกันไวรัส
โปรแกรมไฟร์วอล
โปรแกรมบีบอัดไฟล์
หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ
หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ มีดังต่อไปนี้
การควบคุมการทำงานของ ฮาร์แวร์
การจัดการส่วนติดต่อกับผู้ใช้ ควบคุมการรับข้อมูล และแสดงผลลัพธ์
เพิ่มความอิสระในการใช้ ฮาร์ดแวร์ที่ต่างกัน
จัดการหน่วยความจำ
จัดสรรลำดับการทำงาน
บริการส่วนที่ติดต่อสื่อสาร
ควบคุมการเข้าถึงของทรัพยากรในระบบ
จัดการแฟ้มข้อมูล
ชนิดของระบบปฏิบัติการ
ระบบปฏิบัติการที่มีในปัจจุบัน สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท ตามจำนวนของงาน (Task) และจำนวนผู้ใช้งาน (User) ดังต่อไปนี้
แบ่งตามผู้ใช้ (User)
ผู้ใช้คนเดียว (Single user)
ผู้ใช้คนใดเข้ามาใช้เครื่องจะถือว่าเป็นผู้ใช้คนเดียวกันหมด ตัวอย่างเช่น
สมหญิงพิมพ์งานและจัดเก็บแฟ้มไว้ใน ตอนเช้า ตอนบ่ายสมชายเข้ามาลบแฟ้มของสมหญิงได้ ระบบปฏิบัติการถือว่าสมหญิงและสมชายเป็นผู้ใช้คนเดียวกัน
ผู้ใช้หลายคน (Multi user)
มีการใช้ระบบหลายคน
มีการกำหนดสิทธิในการใช้ทรัพยากร
จากตัวอย่างแรกหากเป็นระบบปฏิบัติการแบบผู้ใช้หลายคนสมชายจะไม่สามารถเข้าถึงแฟ้มเข้ามูลของสมหญิงได้ หากสมหญิงไม่อนุญาติ
Single user ผู้ใช้สามารถใช้งานระบบปฏิบัติการได้ครั้งละ 1 คน
Multi user ผู้ใช้ตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปสามารถใช้ระบบปฏิบัติการได้พร้อมกัน
Single task OS สามารถเรียกใช้โปรแกรมครั้งละ 1 โปรแกรมเท่านั้น
Multitasking OS จัดการเรียกใช้โปรแกรมได้หลายๆโปรแกรมพร้อมกัน โดยจะสลับการทำงานระหว่างโปรแกรม
ระบบปฏิบัติการชนิด Single-task/Single-user เป็นระบบที่ง่ายที่สุด กล่าวคือ มีผู้ใช้เพียงคนเดียว และ ผู้ใช้สามารถทำงานได้เพียงครั้งละ 1 งาน เช่นระบบปฏิบัติการ MS-Dos
ระบบปฏิบัติการชนิด Multi-task/Single-user เป็นระบบที่ยังคงมีผู้ใช้เพียงคนเดียวอยู่ แต่ ผู้ใช้สามารถทำงานได้ครั้งละ หลายงาน เช่น ระบบปฏิบัติการ MS-Windows
ระบบปฏิบัติการชนิด Multi-task/Multi-user เป็นระบบปฏิบัติการ ที่สามารถมีผู้ใช้งานได้หลายคน และ ในแต่ละคนสามารำทำงานได้ครั้งละหลายงาน ระบบประเภทนี้จึงมีกลไกในการป้องกัน ไม่ให้ผู้ใช้ทำงานก้าวก่ายกัน ตัวอย่างเช่นระบบปฏิบัติการ Unix, MS-Windows NT และ OSX
ระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้ในปัจจุบัน
Microsoft เป็นบริษัทที่ มีระบบปฏิบัติการสำหรับ (PC)ที่มีผู้ใช้มากที่สุดในโลก
MS-Dos เป็นระบบปฏิบัติการแบบ Comman line มีลักษณะการใช้งานเป็น Single task / Singel user
MS-Window 3.1,95,98 เป็นระบบปฏิบัติการแบบ GUI มีลักษณะการใช้งานเป็น Multitask task / Single user
MS-Window NT,2000,XP,Vista,Seven ยังคงเป็นระบบปฏิบัติการแบบ GUI อยู่ แต่มีลักษณะการใช้งานเป็น Multi task / Multi user
ระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้ในปัจจุบัน
Microsoft
DOS
Windows 3.11, 95, 98, ME, 2000, XP, Vista
เป็นซอฟต์แวร์มีลิขสิทธิ์ ต้องซื้อสิทธิในการใช้
Linux ถือกำเนิดโดย ลีนุส โทรวัลด์ส (Linus Trovalds) นักศึกษาภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์
เป็นซอฟต์แวร์ โอเพนซอร์ส ใช้งานได้ฟรี
มีลักษณะส่วนติดต่อกับผู้ใช้สองแบบ ทั้ง Command line และ GUI
มีลักษณะการใช้งานแบบ Multi task / Multi user
Linux ที่มี Shell แบบ Command line
Apple เป็นบริษัทคู่แข่งกับ Microsoft เครื่องคอมพิวเตอร์ ของบริษัทนี้จะถูกเรียกว่า เครื่องคอมพิวเตอร์แมคอินทอช (Macintosh)
Mac OSX (แมคโอเอสเท็น) เป็นระบบปฏิบัติการที่มีส่วนติดต่อกับผู้ใช้แบบ GUI และมีลักษณะการใช้งานแบบ Multi task / Multi user
โดยระบบปฏิบัติการ นี้จะเน้นที่การสร้าง มัลติมีเดีย สิ่งพิมพ์ ภาพ เสียง วีดีโอ
Mac OS X
เครื่องคอมพิวเตอร์แมคอินทอช (Macintosh) ที่ออกโดยบริษัท Apple จะเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ที่พัฒนาแข่งขันกับเครื่อง PC ของ IBM
โดยที่ระบบปฏิบัติการที่ผลิตมาเพื่อเครื่องแมคอินทอชนั้นมีชื่อว่า แมคโอเอสเอ็กซ์ (Mac OS X)
Mac OS X เริ่มพัฒนาขึ้นจากระบบปฏิบัติการ UNIX
ระบบปฏิบัติการสำหรับคอมพิวเตอร์พกพา
Pocket PC
Windows CE,
Windows CE,
Windows Mobile
Smart phoneSymbian
PalmPre
Apple iPhone
Linux
ระบบแฟ้มข้อมูลในระบบปฏิบัติการ
หน่วยความจำรองของระบบ
จัดเก็บโปรแกรมและข้อมูลในรูปของแฟ้มอิเล็กทรอนิกส์
มีการจัดโครงสร้างตามลำดับชั้น
จุดเริ่มต้นของระบบแฟ้ม
สารบัญของแฟ้ม (Directory)
แฟ้ม (File)
ระบบปฏิบัติการ Windows มีจุดเริ่มต้นที่ Drive
A: เป็น Diskette Drive ตัวแรก
C: เป็น Hard Disk ตัวแรก
แต่ละ Drive มีจุดเริ่มต้นเป็นของตนเอง
ชื่อ Root สัญลักษณ์ \
ระบบแฟ้มข้อมูลในระบบปฏิบัติการ (ต่อ)
สารบัญแฟ้ม (Directory)
เก็บรายชื่อของแฟ้มที่อยู่ในระดับต่อไป
สร้างขึ้นโดยอัตโนมัติในระหว่างการติดตั้งระบบปฏิบัติการ
สร้างขึ้นโดยอัตโนมัติในระหว่างการติดตั้งโปรแกรมประยุกต์
ผู้ใช้สร้างขึ้นเพื่อใช้จัดเก็บแฟ้มข้อมูล
ระบบปฏิบัติการ Windows เรียกว่า Folder
ระบบแฟ้มข้อมูลในระบบปฏิบัติการ (ต่อ)
แฟ้ม (File)
แฟ้มอักขระ (Text File) แฟ้มที่เกิดจากโปรแกรมบรรณาธิกร (Editor) เช่น Notepad
แฟ้มที่จัดอยู่ในรูปแบบแฟ้มอักขระ .txt , .html เป็นต้น
แฟ้มไบนารี (Binary File) แฟ้มที่เกิดจากโปรแกรมสำเร็จรูป และแฟ้มที่เกี่ยวข้องกับ Multimedia
แฟ้มที่จัดอยู่ในรูปแบบแฟ้มไบนารี .jpg, .gif, .bmp, .mp3, .doc, .xls เป็นต้น
การดำเนินการกับ Directory
การสร้าง Directory
การเปลี่ยน Director
การลบ Directory
การแสดงรายชื่อแฟ้มใน Directory
การดำเนินการกับแฟ้ม
การสร้างแฟ้ม
การแก้ไขข้อมูลในแฟ้ม
การเปลี่ยนชื่อแฟ้ม
การทำสำเนาแฟ้ม
การลบแฟ้ม
การดำเนินการกับแฟ้ม (Comment )
การสร้างแฟ้ม
การแก้ไขข้อมูลในแฟ้ม
การเปลี่ยนชื่อแฟ้ม
การทำสำเนาแฟ้ม
การลบแฟ้ม